تاریخ در حال سرعت گیری است!
نویسنده: احمد جبارزاده؛ مددکار اجتماعی
ارابه زمان را که سوار می شوی تاریخ از مبدا ۴/۵ میلیارد سال پیش با تشکیل کره خاکی – زمین – آغاز می گردد. جلوتر که حرکت می کنی به پیدایی موجودات زنده در ۳/۸ میلیارد سال پیش می رسی و این حرکت در امتداد زمان ما را همچنان به پیش می برد: ظهور اولین انسان نماها بر روی زمین در ۶ میلیون سال پیش، استفاده از ابزارهای سنگی در ۲/۵ میلیون سال پیش، تکامل گونه های مختلف انسانی در ۲ میلیون سال پیش، تکامل نئاندرتال ها در ۵۰۰ هزار سال پیش، استفاده از آتش در ۳۰۰ هزار سال پیش، انقلاب شناختی و ظهور زبان ۷۰ هزار سال پیش، انقراض جانداران بزرگ و استقرار انسان ها در مکان های مختلف در ۴۵ هزار سال پیش، انقراض نئاندرتال ها در ۳۰ هزار سال پیش، انقلاب کشاورزی در ۱۲ هزار سال پیش، ظهور اولین پادشاهی و خط و پول و ادیان ۵ هزار سال پیش، انقلاب علمی در سیاره زمین ۵۰۰ سال پیش، انقلاب صنعتی ۲۰۰ سال پیش، خروج از سیاره زمین و تولید سلاح های هسته ای در هم اکنون و این ارابه زمان رو به چه سمتی دارد؟ می گویند آینده خبر از شکل گیری ابر انسان را می دهد!
نگاهی از فراسو به حرکت این ارابه زمان نشان می دهد که تاریخ بشر با زمان های بسیار بسیار بزرگی در حال تغییر بوده است. گاه صحبت از میلیارد سال، گاه میلیون سال، گاه هزاران سال و در کمترین زمان ۵۰۰ سال شکاف و فرجه ای است که تغییرات و تحولات انسانی و اجتماعی و سیاسی و تکنولوژیکی را از هم جدا کرده است.
اما بررسی های جدید نشان از سرعت گیری تاریخ بشری دارد! همه چیز در سطح ریز و درشت رو به سرعت دارد: فست فودها – ماشین ها و قطارها و هواپیماها – کار – فن آفرینی ها – تکنولوژی – شکل خانواده – کم و کیف بیماری های جسمی و روانی – نوع مکالمات – سطح آرزوها و ایده آل ها – حرکت از جامعه صنعتی بسوی فراصنعتی و دیجیتالی – تغییرات فرهنگی و سیاسی و اقلیمی – سرعت افزایش آسیب ها و …
این شیب تند سرعت، هم خوب است و هم بد! خوب است چرا که آسایش را موجب شده است و در مقابل آرامش را سلب!
زندگی راحت تر شده است، امکانات دم دست، امید به زندگی افزایش یافته و سطح سلامت بالاتر رفته است. تنوع طلبی آدمیان در هر حوزه ای پاسخ داده می شود. ناشناخته ها شناخته می شوند. انسان در مسیر شناسایی سیارات و کهکشانها دیگر. اما!
اما اضطراب، استرس، خشم و خشونت، فاصله طبقاتی، افسردگی، نابودی طبیعت، بهم خوردن تعاملات انسانی، خشونت حکومت ها با یکدیگر و با مردمان شان همه و همه ناشی از این سرعت گیری تاریخ است. چرا که فرصت سازگاری و همراه شدن با تغییرات را پیدا نمی کنیم. تغییر مستلزم آموزش، یادگیری، پذیرش و هماهنگی است. اما تغییرات سریع السیر پدیده های اجتماعی و تکنولوژیکی این سازگاری را سلب و لاجرم تنش را موجب شده است.
چه باید کزد؟!
باید که سرعت تغییر در خود را به موازات سرعت تغییرات زندگی افزایش دهیم. باید تمهیدی اندیشه شود تا تغییرات بخشی از روند زندگی مان باشد. این ممکن نخواهد بود مگر با پذیرش این اصل بدیهی که هیچ امر مطلق ثابتی وجود ندارد. از تعصبات، وابستگی های کور و غیر عقلانی، از حقیقت مطلق بودن و جبهه بندی های منفعت طلبانه، قومی و ملیتی دست برداشت و این واقعیت را بپذیریم که باید زیر یک پرچم و زیر سایه اصولی از ارزش های انسانی مشترک در قالب انسان هایی منعطف و رها شده از بندهای درونی خودساخته و دیگرساخته به استقبال دنیای جدیدی برویم که در کوتاه زمانی دنیای کهنه ای خواهد شد.
